Dinozaury

Dinozaury należały będą do dosyć dużej grup archozaurów, czyli gadów naczelnych, którym udało się zdominować ziemski ekosystem prawie dwieście milionów lat temu, pojawiały się one przede wszystkim w okresie triasu. Pod koniec okresu kredy, czyli sześćdziesiąt milionów lat temu miejsce miało ich katastrofalne wymieranie, które skończyło całkowicie ich dominację na wszystkich kontynentach. Jedna z grup dinozaurów przeżyła jednak do dnia dzisiejszego, uważa się między innymi, że współczesne ptaki zaliczają się do grupy teropodów. Przez większą część wieku ubiegłego dinozaury nie były uznawane za oddzielną jednostkę systematyczną, a nazwa ta stosowana była do określenia dwóch z rzędów archaicznych gadów. Obecnie jednak wszystko będzie wyglądało trochę inaczej i obecnie dinozaury uważane są za jeden z ważniejszych nadrzędów, w skład którego wchodziły będą także ptaki bo bez nich stają się grupą sztuczną i swojego rodzaju parafiletyczną. Dinozaury obecnie będą fascynowały niejednego z nas, obecne są w kulturze masowej od dobrych kilkudziesięciu lat, od połowy ubiegłego wieku bowiem stały się bardzo popularne.

Nazwa deinonych wywodziła będzie się bezpośrednio z języka greckiego i oznaczała straszny szpon. Ten gatunek dinozaura zaliczany będzie do rodzaju niewielkich teropodów występujących w okresie wczesnej kredy, przede wszystkim na terenach ameryki północnej. Skamieniałości tegoż właśni dinozaura po raz pierwszy udało się odnaleźć w stanie Montana i Oklahoma, choć przypisywane do niego zęby znaleziono także w wielu innych miejscach. Podczas badań udało się ustalić że deinonych był czynnym i jednocześnie bardzo zręcznym zabójcą. Zmienił on sposób postrzegania dinozaurów jako głupich i przerośniętych jaszczurek i pokazał o wiele pełniejszy przekrój przez ich obraz.

Allozaur jest gatunkiem, którego zaliczymy do teropodów. Ten duży dinozaur żył w okresie jury, na przestrzeni około dziesięciu milionów lat. Pierwsze ze szczątków, które z całą pewnością przypisać można do tego właśnie gatunku znalezione zostały i dokładniej opisane w latach siedemdziesiątych wieku dziewiętnastego. Dinozaur ten jako jeden z pierwszych był dobrze rozpoznawalnym przez szerszą część społeczeństwa i wielokrotnie wykorzystywany w filmach fabularnych i tych o skali masowej. Allozaur, czy też allosaurus był dosyć dużym drapieżnikiem poruszającym się na dwóch nogach, z ogromną i wyposażoną w szereg ogromnych zębów szczęką. Średnia wysokość tego dinozaura wahała się w okolicach ośmiu metrów, jednak pojedyncze ze szczątków sugerują, że mógł on osiągać wysokość nawet powyżej kilkunastu metrów, w porównaniu z kończynami tylnymi, które są bardzo potężnie zbudowane, kończyny przednie były niewielkie, a całe ciało w równowadze utrzymywał długi ogon – widać tutaj więc bardzo duże podobieństwo do jednego z najpopularniejszych dinozaurów, a mianowicie tyranozaura. Jako, że Allozaur w okresie swojego życia na ziemi był jednym z głównych drapieżników, umieścić go możemy na szczycie łańcucha pokarmowego, polował on na największe z roślinnych dinozaurów, takie jak między innymi stegozaury oraz zauropody. Niektórzy z badaczy będą twierdzili, że allozaury były zwierzętami stadnymi, które polowały przeważnie w grupach, inni natomiast będą podważali te stanowisko sugerując, że jako jeden z najagresywniejszych gatunków żył on samotnie.

Amficelias jest jednym z dinozaurów, którego zaliczyć będziemy mogli do rodziny diplodoków, czyli jednych z największych przedstawicieli tego rzędu zwierząt żyjących setki milionów lat temu na naszej planecie. Osiągał on rozmiary w okolicach pięćdziesięciu metrów, i ważyć mógł nawet powyżej stu ton, gatunek ten będzie jednak nam obecnie znany z pojedynczych i niecałkowicie kompletnych kręgów. Zwierzę te pomimo swojej ogromnej masy i wielkości należało jednak do jednych z najspokojniej usposobionych, Amficelias to bowiem typowy roślinożerca, który cały dzień spędzał na jedzeniu oraz spaniu. Gdyby zwierzęta takowych rozmiarów do dzisiaj żyły na ziemi, człowiek z pewnością byłby o wiele bardziej zagrożony.

Tyranozaur jest jednym z najpopularniejszych teropodów i dinozaurów ogólnie, jednocześnie jedyny z gatunków w tejże grupie, którego istnienie zostało całkowicie potwierdzone. Nie na darmo przecież nazywany jest jako Tyrannosaurus rex. Tak jak inne z późniejszych dinozaurów tak samo Tyranozaur był poruszającym się na dwóch tylnych kończynach mięsożercą, o bardzo masywnej czaszce, a równowagę utrzymywał dzięki potężnemu i długiemu ogonowi, którego z resztą używać mógł jako broń. Obecnie będziemy znali inne z teropodów, które dorównywały, a nawet przewyższały go pod względem masy, wielkości i możliwości. Cały czas jednak mierząc powyżej trzynastu metrów i ważąc około sześciu ton jest on jednym z największych i najpotężniejszych dinozaurów w swojej specyficznej rodzinie i ogółem. Skamieniałości dotyczące tego gatunku odkryte zostały po raz pierwsze w Ameryce północnej, na różnego rodzaju formacjach skalnych, które datowane będą na ostatki okres kredy, ostatnie miliony lat jego trwania, czyli około sześćdziesięciu milionów lat temu. Był to jednocześnie jeden z ostatnich dinozaurów, oczywiście jeśli do grupy tej nie będziemy zaliczali żadnego z ptaków. Tyranozaur wymiera w momencie kiedy duża ilość innych gatunków, a mianowicie w czasie tak zwanego wielkiego wymierania kredowego. Odnalezione zostały okazy w liczbie około trzydziestu, z czego około połowa to prawie w całości kompletne szkielety. Udało się także odkryć drobne ilości pozostałości tkanek miękkich tego właśnie zwierzęcia.

Pterozaury są z całą pewnością jedną z bardziej charakterystycznych grup dinozaurów, gdyż należą one do ich latających przedstawicieli. Występowały one w okresie triasu oraz kredy, czyli przez prawie dwieście milionów lat, bardzo blisko spokrewnione z resztą z dinozaurami poruszającymi się po powierzchni ziemi. Pterozaury to niepodważalnie pierwsze z latających kręgowców i jednocześnie największe z latających zwierząt w historii naszej planety. Przed okresem ich wymarcia całkowicie dominowały w powietrzu, udało im się skolonizować wszystkie z kontynentów i jednocześnie wykształcić szeroką gamę form i gatunków. Do dzisiaj udało się nam odkryć około sto różnych gatunków i kilkaset ich przedstawicieli w różnych częściach świata.

Dilifozaur to czysty myśliwy wśród dinozaurów, który posiadał lekką jak na te zwierzęta budowę ciała oraz dużą szybkość, dzięki mocnym i zwinnym tylnym kończynom i długim ogonie. Do charakterystycznych cech budowy jego ciała zaliczymy przede wszystkim występowanie dwóch półkolistych grzebieni, które wyrastały u szczytu czaski. Jak pokazują badania archeologiczne posiadały one cienkość kartki papieru i zaczynały się już za linią nozdrzy, a kończyły za oczami. Ich funkcja jednak do dnia dzisiejszego nie pozostała całkowicie wyjaśniona, część z naukowców twierdzi jednak, że miały one służyć w celu rozróżniania płci. Jedyną wadą tego dużego dinozaura jest fakt posiadania słabej szczęki, która uniemożliwiała unicestwianie większych ofiar. Jak podają analizy bardzo możliwe jest, że do uśmiercania Dilifozaur wykorzystywał przede wszystkim swoje przednie łapy.