Filozofia

Filozofia jest jedną z nauk, która uważana jest w wielu kręgach za najważniejszą. Jest tak, gdyż stara się ona już od czasów średniowiecznych odpowiedzieć na najbardziej nurtujące człowieka pytania, a mianowicie jak powstał świat, jaki jest sens naszego istnienia, czy istnieją istoty wyższe od nas, przybierające postać bożków i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych elementów. Na samym początku filozofia posiadała całkowicie inny wymiar i bardziej dosłowny sens, gdzie była traktowana jako nauka dotycząca poszukiwania i jednocześnie umiłowania mądrości. Dzisiaj jest już jednak bardziej zawiłą i trudno o podanie jej konkretnej definicji, między innymi dlatego, że rozważania filozoficzne posiadają tak szeroki zakres, że jest to niemożliwym, a do tego dochodzące przyjęte tradycje filozoficzne od których nauka ta sama w sobie jest często uzależnioną. W starożytności żyło wielu wybitnych myślicieli, jednak tych najbardziej popularnych znaleźć możemy przede wszystkim w Grecji, jest tak też dlatego, że właśnie z okresu tejże cywilizacji posiadamy najwięcej zachowanych źródeł historycznych w formie pisanej. Do dzisiaj ich poglądy oraz rozważania znajdują odbicie w naszym życiu.

Za początek filozofii obecnie uważać będziemy się założenie jednej z jońskich szkół, która znajdowała się w okolicach Azji mniejszej, co miało miejsce kilka dobrych wieków przed naszą erą. Miało to miejsce w jednej z krain geograficznych tychże właśnie terenów, która dzisiaj zwana jest Jonią, a sama szkoła mieściła się w mieście-państwie Milecie. Założycielem tejże szkoły według tradycji miał być Tales z Miletu, z resztą jeden z wybitniejszych myślicieli tamtych czasów właśnie. Do najbardziej rozpoznawalnych uczniów tejże szkoły zaliczymy Anaksymandra oraz Heraklita z Efezu, znanego między innymi z słynnego powiedzenia, że wszystko płynie. W szkole tej zajmowano się przede wszystkim rozważaniami nad tym jakie były początki świata oraz jak on powstał. Kolejną z filozoficznych akademii była szkoła założona przez pitagorasa w okolicach szóstego wieku przed naszą erą. Sam filozof oraz jego uczniowie przyjmowali założenia według których ludzka dusza istnieje oddzielnie od samego ciała, podlegać będzie wędrówce i może łączyć się z różnymi ciałami, które stanowią jakoby kontener na jej przynoszenie. Ich wyjaśnieniem początków świata i jego powstania była matematyka oraz liczby, które uważali za podstawę wszystkiego. Kolejna z bardziej popularnych szkół to szkoła elejska, czy też eleatów, której twórcą był pochodzący z Elei Parmenides. Główną jego tezą było między innymi stwierdzenie, że byt jest, niebytu natomiast nie ma. Wydawać mogło by się to oczywistym, jednak tkwi w tym jakaś ukryta głębia.

Na początki filozofowania, czyli głównie greckiej myśli filozoficznej składać będzie się zespół czynników o podłożu politycznym, społecznym, ekonomicznym, kulturowym i tak dalej, które występowały w okresie archaicznym cywilizacji greckiej. Doprowadziły one między innymi do przekształcenia się w całym społeczeństwie religii, założeń dotyczących mądrości i moralności oraz wiedzy z czysto praktycznego i teoretycznego zakresu. Z czasem z tychże właśnie elementów ewoluowała filozofia i znana nam w dzisiejszym ujęciu nauka. Samo pojęcie źródła greckiej myśli posiadać będzie znaczenie nie tylko dla samej filozofii antycznej, ale także dla historycznych gałęzi naukowych, filozofii i antropologii kulturowej, które badać będą relacje pomiędzy opowiadaniami mitycznymi, słowem, a pierwotnym myśleniem i myśleniem racjonalnym. Określenie dokładnych źródeł greckiej myśli jest bardzo trudnym z powodu braku rzetelnych źródeł historycznych, które opisywały by pierwszych wielkich myślicieli, którzy zaczęli pracę stanowiącą potem podwaliny dla takich wielkich filozofów jak Sokrates, pitagoras i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych. Podwaliny tejże filozofii wykorzystywane były potem wielokrotnie przez kolejnych myślicieli, zarówno w wiekach średnich, w czasach nowożytnych, a także obecnie, co sprawia, że filozofia ta przyjmuje wymiar uniwersalny i cały czas jest aktualną w ciągu naszego życia.

Mianem tym określać będziemy okres w filozofii czasów antycznych, który miał miejsce pod pojawieniem się Sokratesa, uznawanego za ojca filozofii. Obejmował on między innymi filozofów przyrody, którzy często nazywani są mianem sofistów. Łączyć będzie ich przede wszystkim zainteresowanie przyrodą oraz jej filozofią. Odrzucają oni między innymi mityczne i tradycyjne wyjaśnianie zjawisk zachodzących w niej oraz wszystkich innych zjawiskach fizycznych. Stawiali oni pytanie, jakie było pratworzywo, z którego zbudowany został w całości świat. Pierwszą z odpowiedzi na to właśnie pytanie dał Tales z Miletu, który stwierdził, że jest nim woda. Podawano także inne stany materii, między innymi powietrze, ogień i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych. Zajmowali się oni także innymi problemami, między innymi przemijania rzeczy, ich powstawania, ludzkiej egzystencji i tak dalej.

Mianem tym określać będzie się grupę nieprzeciętnych działaczy i reformatorów, którzy sprawowali swą działalność na terenach antycznej Grecji w okresie wieku siódmego i szóstego przed naszą erą. Działali oni bezpośrednio w czasach poprzedzających pojawienie się filozofii, sami nie byli filozofami, ale raczej swojego rodzaju mężami stanu, prawodawcami i zmieniającymi życie publiczne jednostkami. Mądrości, które głosi wynikały nie z samych przemyśleń, co z bardzo bogatego doświadczenia życiowego, które posiadali. Według Platona do mędrców tych między innymi zaliczyć można Talesa, Solona, Chilona i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych.

Arystoteles uchodzić będzie za jednego z najwybitniejszych greckich filozofów, który działał w czasach czwartego wieku przed naszą erą, czyli w pierwszych okresach rozwoju filozofii. Stworzył on system filozoficzny, który był opozycyjnym do oferowanego przez Platona, jednak posiadał jednocześnie zbliżoną do niego spójność, co spowodowało jego ogromny wpływ na filozofię i naukę europejską. Chrześcijańska odmiana jego nurtu filozoficznego do dzisiaj zwana jest tomizmem i uważana za oficjalną według kościoła katolickiego. Arystoteles jest znany między innymi także z tego, że założył jedną ze szkół filozoficznych w Likejonie. Jego zasługi w dziedzinie fizyki, astronomii, logiki i biologii są z całą pewnością niedocenionymi, jednak część z jego teorii była błędna, a ślepe przekonanie o ich prawidłowości powodowało zastój w nauce w czasach średniowiecznych.

Greccy filozofowie tworzyli specyficzne filozofie odnoszące się do tego jak powinno wyglądać ludzkie życie. Jedną z nich, jednocześnie zaliczaną do najważniejszych jest właśnie epikureizm, który stawiał przed człowiekiem pytanie jaki jest najlepszy sposób osiągnięcia szczęścia w czasie doczesnego życia. Były to więc przede wszystkim systemy o podłożu etycznym. Etyka opierała się tutaj na umiarkowanym hedonizmie, gdzie człowiek podczas ziemskiego życia miał czerpać z materialnych i fizycznych rozkoszy, odnosząc się w tym przypadku także do aktów seksualnych.