Kazimierz Wielki

Z całą pewnością Kazimierz wielki może zostać uznany za jednego z najwybitniejszych polskich władców, ostatniego z dynastii Piastów, który rządził Polską przez ponad trzydzieści lat i jak głosi popularne powiedzenie, zastał on ją drewnianą a pozostawił murowaną. Jako władcy udało mu się przede wszystkim doprowadzić do unormowania stosunków z Czechami oraz zakonem krzyżackim. W roku 1335 udało mu się także zyskać od króla czeskiego Jana luksemburskiego zrzeczenie się pretensji do tronu polskiego. Jednocześnie on sam zrzekł się praw do śląskich księstw, które w późniejszych latach starał się cały czas odzyskać. Ostatecznie w roku 1348 w Namysłowie zawarty został pokój z Czechami. Do głównych sojuszników Kazimierza wielkiego na międzynarodowej arenie zaliczyć można Węgrów, dzięki których pomocy Polsce udało się przejąć prawie całą Ruś halicką oraz włodzimierską. Jeśli chodzi o politykę wewnętrzną udało mu się doprowadzić do kodyfikacje prawa, rozbudować systemy obrony państwowej oraz wpłynąć na szybszy rozwój miast, oprócz tego był także fundatorem akademii krakowskiej. Posiadał cztery żony, jednak nie udało mu się zostawić legalnego następcy po sobie, co z pewnością było bardzo niekorzystnym układem. Doprowadziło to do tego, że na mocy układów, które były wcześniej zawieranymi tron przypadł w ręce siostrzeńcowi Kazimierza Wielkiego, a mianowicie ludwikowi węgierskiemu, wszystko więc pozostało niejako w rodzinie. Z pewnością Kazimierz jest jednym z najbardziej uznawanych polskich władców, który zawsze kojarzył się kolejnym pokoleniom polaków z latami świetności naszego kraju, kiedy był on potęgą europejską.

Na chrzcie jeden z potężniejszych polskich władców otrzymał imię księcia kujawskiego, który był jego dziadem po mieczu, a więc Kazimierza. Kazimierz posiadał jeszcze dwóch starszych braci, a mianowicie Stefana oraz Władysława, którzy jednak zmarli w młodym wieku, pierwszy z nich w 1306, a drugi sześć lat później, tym samym więc Kazimierz już w wieku dwóch lat został jedynym Dziedzinkiem łokietka. Oprócz braci posiadał on jednak jeszcze trzy siostry, gdzie najmłodszą z nich była Jadwiga. Przyszły następca tronu lata swojego dzieciństwa spędzał na Wawelu. W tekstach źródłowych nie ma żadnych informacji dotyczących jego wychowawców ale powszechnie panował pogląd, że był to jeden z bardziej zaufanych dyplomatów łokietka, a mianowicie Leliwita i wielu, wielu innych. W momencie kiedy królewicz ukończył dziesiąty rok życia jego siostra Elżbieta wyszła za mąż za węgierskiego króla. Wyjazdy na Węgry dały Kazimierzowi między innymi możliwości zdobycia wymaganej dworskiej ogłady, zapoznania się z trudną sztuką dyplomacji, a oprócz tego nowoczesnych metod zarządzania i kontaktów z przedstawicielami wyższych sfer intelektualnych.

Kazimierz zostaje zaręczony w lipcu roku 1315 z urodzoną dwudziestego maja czeską królową, która była córką Jana luksemburskiego. Mariaż ten miał całkowicie rozwiązywać problemy pretensji luksemburskich do polskiego tronu, ale janowi urodziło się dwóch synów i postanowił on cały czas podtrzymywać swoje roszczenia. Strona czeska zerwała więc zaręczyny na przełomie osiemnastego, czy też dziewiętnastego roku wieku czternastego. Kazimierz został kilka lat później zaręczony z Anną, która była córką fryderyka pięknego. Projekt ten ponownie upadł, po klęskach fryderyka w kolejnych bitwach. Dopiero trzeci z planów i projektów małżeńskich udało się zrealizować, a mianowicie w roku 1325 królewicz ożeniony został z córką wielkiego księcia Giedymina co miało na celu przypieczętowania sojuszu z Litwą.

W momencie przejęcia władzy przez Kazimierza, który posiadał wtedy zaledwie dwadzieścia trzy lata, państwo polskie znajdowało się w położeniu, które delikatnie określić będziemy mogli mianem niebezpiecznego. Zajmowało ono w tym czasie obszar trochę ponad stu tysięcy kilometrów kwadratowych i podzielone było na dwie oddzielne prowincje, a mianowicie Małopolskę oraz Wielkopolskę, które poprzez lenna były przedzielonymi. Ziemia sieradzka znajdowała się w władaniu Przemysła sieradzkiego, a ziemia łęczycka Władysława garbatego. Wszystkie inne ziemie także były podzielonymi, czy też okupowanymi przez krzyżaków. Pozostałe księstwa szczególnie mazowieckie zachowały samodzielność, z drugiej jednak strony ich władcy bardzo niechętnie patrzeli na nowego króla. Stosunki z Litwą znajdowały się na dobrym pułapie, ale przymierze z nią mogłoby doprowadzić do oddalenia się królestwa polskiego, co miało miejsce w czasie panowania łokietka. Jedynie sojusz z Węgrami dawał porządne oparcie polskiemu władcy. Do tego wszystkiego dochodziła jeszcze kwestia królewskiego tytułu, gdzie w oczach świata Kazimierz występował jako król Krakowa, a prawowitym polskim królem był jak luksemburski. Jak widać cała sytuacja była bardzo skomplikowaną, jednak bardzo mądre zagrania władcy zarówno dyplomatyczne jak i militarne, doprowadziły do zjednoczenia danych księstw, pozbyciu się problemu czeskiego, gdzie strona czeska przestała rościć sobie prawa do polskiego tronu, oprócz tego rozpoczął się okres rozwoju polskiego kraju oraz zwiększanie się jego terytoriów.

Kazimierz wielki z pewnością znany jest jako ten, któremu udało odnieść się wiele dyplomatycznych sukcesów, dodatkowo organizował on liczne zwycięskie wyprawy, a przede wszystkim prowadził spójną i reformatorską politykę na terytorium swojego państwa. Dążył on przede wszystkim do stworzeni bardzo silnych materialnych podstaw do sprawowania królewskich rządów, które będą niczym niezagrożonymi. Udało mu się wprowadzić jednolity w całym państwie system zarządzania, gdzie przy jego boku działała specjalnie powołana rada królewska składająca się z doradców i ludzi światłych.

Kazimierz Wielki posiadał liczne żony, z żadną jednak nie posiadał syna, bezpośrednio z prawego łoża. Ustalił on podczas zjazdu z Andegawenami prawo do następstwa tronu w przypadku jego bezpotomnej śmierci. Była to cena poparcia jego polityki zagranicznej przez dynastię węgierską. Jeszcze raz prawa te zostały potwierdzone do tronu polskiego kilkadziesiąt lat później. Kiedy król umarł na zapalenie płuc tuż po jego pogrzebie przybywa Ludwig andegaweński, który bezpośrednio koronuje się w katedrze krakowskiej, jest to moment wygaśnięcia dynastii Piastów.