Mianem rewolucji przemysłowej określać będziemy przemiany o podłożu społecznym, ekonomicznym oraz polityczny, który początek miał miejsce na przełomie wieku osiemnastego oraz dziewiętnastego w Anglii i był powiązany z przejściem produkcji manufaktur oraz rzemieślników do produkcji fabrycznej oraz masowej na o wiele większą skalę niż dotychczas. Do głównych przyczyn rewolucji przemysłowej zalicza się przede wszystkim tak zwaną eksplozję demograficzną. W jej wyniku cały czas wzrasta liczba ludności co powoduje, że także potrzeby rynkowe stają się coraz większe. Nie mogły ich zaspokoić już manufaktury, których produkcja tak naprawdę od tej rzemieślniczej nie różniła się znacznie, tylko i wyłącznie samą organizacją procesów produkcji. Druga pod względem ważności przyczyna rewolucji przemysłowej to rewolucja rolna, czy też agrarna, która doprowadziła do przemiany tradycyjnych i feudalnych elementów rolnictwa w rolnictwo nowoczesne. Oprócz tego istniało jeszcze wiele innych przyczyn z powodu, których miejsce miała ta właśnie rewolucja.
Rewolucja przemysłowa rozpoczyna się w Anglii, która w czasie tym była jednym z najlepiej rozwiniętych oraz najbogatszych wówczas krajów świata, które posiadał także bardzo wydajne rolnictwo oraz bogactwa naturalne, które zapewniały przede wszystkim dostarczanie energii, chodzić będzie tutaj o węgiel kamienny. W Anglii, która jest kolebką przemysłu wiele jego gałęzi zaczęło nie zaspokajać potrzeb rynkowych. Stało się to powodem poszukiwania nowych rozwiązań technologicznych. Rewolucja dokonała się między innymi w przędzalnictwie, gdzie maszyna przędzalnicza wynaleziona została w 1767. Można było na niej wytwarzać za jednym razem szesnaście nici. Początkowo była ona napędzana siłą rąk ludzkich, lecz już później działała na koło wodne. Stosowanie koła wodnego nie było jednak wszędzie możliwe, więc trzeba było szukać innych rozwiązań, które będą o wiele bardziej korzystne i uniwersalne. Rok 1763 to moment kiedy Watt modernizuje silnik parowy, buduje oprócz tego mechanizm, który pozwala zamienić ruch posuwisty tłoków na obrotowy. Kilkanaście lat później powstaje pierwsza nastawiona na produkcję masową fabryka przędzalnicza, w której użyte były właśnie silniki Watta. Zapotrzebowanie na maszyny parowe powodowało, że jednocześnie wzrosło znaczenie hutnictwa oraz górnictwa. Wiek dziewiętnasty to kolejny przełom opracowany zostaje bowiem statek parowy, a następnie parowóz. Tak zwana druga rewolucja przemysłowa, która przypadać będzie na drugą połowę wieku dziewiętnastego spowodowało rozwój nauk i powstanie całkowicie unikalnych rozwiązań technicznych, takich jak stworzenie dynamitu oraz karabiny maszynowego.
Do głównych skutków rewolucji przemysłowej zaliczyć będziemy mogli procesy urbanizacyjne wiążące się przede wszystkim z migracją ludności z wsi do ośrodków miejskich. Oprócz tego był to postęp wiedzy medycznej i higieny, zmniejszało się zatrudnienie w rolnictwie, na rzecz zatrudnienia w przemyśle, narodził się proletariat, zaczyna powstawać prawo pracy oraz ruchy robotnicze i zbliżona do nich ideologia socjalistyczna. Idąc dalej zwiększa się wydobycie węgla i żelaza, powstaje i rozwija się kolej i różne jej formy, a oprócz tego maszyny parowe zastosowane są w różnego rodzaju maszynach i dziedzinach, między innymi w fabrykach, statkach oraz pociągach.
Maszyna parowa to mówiąc najogólniej silnik tłokowy napędzany parą. Czasem do maszyn parowych zaliczać będzie się także pompy parowe, które powstawały już przed silnikami tego rodzaju. Za wynalazcę maszyny parowej obecnie uważa się Jamesa Watta, który udoskonalił pierwszy z silników parowych, zbudowany wcześniej przez Newcomena i działający na zasadzie atmosfery. Pierwsze z silników zasilane były przy wykorzystaniu pary nasyconej, która częściowo skraplała się w przypadku kontaktu z chłodniejszymi ścinkami cylindra. Powodowało to między innymi znaczne straty cieplne, obniżało sprawność i produkcję energii. Dopiero wprowadzenie w takowych konstrukcjach specjalnych przegrzewaczy i pary nienasyconej doprowadziło do poprawy sprawności termodynamiki w silnikach parowych. Dalszy wzrost sprawności był możliwym poprzez zastosowanie silników parowych, które posiadały podwójne rozprężenia. Para pod dużym ciśnieniem dopływała między innymi do cylindra, który także był wysokociśnieniowy, a następnie stanowiła ona źródła zasilania znacznie większych cylindrów. W wyniku takowego podwójnego rozprężania energia party odlotowej była o wiele mniejszą niż przy rozprężaniu jednokrotnym, co wpływało przede wszystkim na zwiększanie sprawności. Maszyny parowe jednak już od dawna nie będą produkowanymi. Wiązać będzie się to przede wszystkim z szeregiem niemodernizowanych wad takich jak duża masa własna, bardzo niskie obroty pracy, niska sprawność konwersji energii, ruch, który jest posuwisto zwrotnym, czyli istnieje konieczność użycia korbowodu i wału korbowego.
Pojazd ten inaczej zwany będzie lokomotywą parową. Lokomotywa taka napędzana będzie maszyną parową, czy też turbiną parową w zależności od konstrukcji. Para pochodzić będzie z kotła, który opalany jest węglem oraz drewnem, czasami może to być także ropa, czy też mazut, w zależności od rodzaju parowozu. Pierwszy pojazd tego typu zbudowany został w wieku dziewiętnastym, a za wynalazcę współczesnego parowozu uważać będzie się Stephensona, gdzie jego wersja parowozu wydana kilkanaście lat później stała się pierwowzorem do wszystkich dalszych konstrukcji tego właśnie rodzaju. W Polsce istniało bardzo wiele typów parowozów, które były eksploatowane po zakończeniu pierwszej wojny światowej oraz odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Najwięcej z nich to parowozy osobowe, oprócz tego kursowało kilka parowozów pospiesznych oraz parowozy przeznaczone do przewozu towarów.
Parowozy mimo wszystko były o wiele tańsze w utrzymaniu niż odpowiadające im swoją klasą lokomotyw elektryczne, czy też te spalinowe. Z drugiej jednak strony parowóz musiał przechodzić regularne i okresowe odnowy podczas których trwania rozbierany jest całkowicie na części, konserwowany, a następnie składany powrotem. Wymianie ulegać będą także inne elementy, które wydają się być zużyte, czy też których czas użytkowania dobiega końca i wymają po prostu wymiany. Prawidłowo eksploatowany parowóz to urządzenie prawie bezawaryjne. W czasach świetności trakcji parowej zdarzało się że maszyny tego rodzaju potrafiły przejechać bez wygaszenia i jakichkolwiek napraw nawet milion kilometrów. Drobne usterki są zazwyczaj naprawiane w trasie, czy też w tak zwanej parowozowni. W chwili obecnej zazwyczaj ulegać będą awarii takie elementy jak sprężarki, przepustnice, czy też generatory prądu. W obecnie użytkowanych parowozach zdarzają się usterki, które wynikają przede wszystkim z wieku maszyn i samego zmęczenia materiału.
Najwięcej parowozów w czynnej służbie na terenie starego kontynentu znajduje się przede wszystkim w wschodniej części Niemiec, gdzie będą one obsługiwały w przeciągu każdego dnia kilkanaście historycznych linii kolejowych. Największa tamtejsza sieć korzystająca na co dzień z trakcji parowej posiada prawie dwieście kilometrów i posiadać będzie kursujących ponad trzydzieści parowozów. Dzięki dużej liczbie zachowanych parowozów, które cały czas są czynne, będą one przejmowały obsługę pociągów osobowych z okazji jubileuszów, czy też świąt. W Polsce także będziemy mogli się jeszcze z nimi spotkać.