Władysław Jagiełło

Z całą pewnością ten król polski jest jedną z ważniejszych osobistości oraz władców na przestrzeni całych wieków i z pewnością jednym z najbardziej charakterystycznych. Oprócz tego, że był on wielkim księciem litewskim, to dodatkowo królem polskim. Został on królem poprzez ożenek z Jadwigą Andegaweńską, która piastowała ten zaszczytny urząd i od niego rozpoczyna się w Polsce panowanie dynastii Jagiellonów. Imię Władysław przyjęte zostało dopiero po chrzcie, gdyż władca wcześniej używał tylko i wyłącznie swojego pierwszego imienia, czyli Jagiełło. Oczywiście jest to także ten król, który poprowadził polsko-litewskie wojska wspierane dodatkowo przez sojuszników, przeciw potędze zakonu krzyżackiego, rozgramiając ją pod grunwaldem, gdzie bitwa ta uznana została za jedną z ważniejszych i większych w historii Starego Kontynentu. Postać Władysława Jagiełły z pewnością jest barwną i można przytoczyć na jego temat wiele faktów, ale jeszcze więcej podań oraz legend nie mających nic wspólnego z prawdą i rzeczywistością.

Jeszcze przed przejęciem panowania Jagiełło został wyznaczony wyraźnie przez swojego umierającego ojca na następcę litewskiego tronu. Władza objęta została przez niego w maju roku 1377. Początek rządów był bardzo niespokojnym, przede wszystkim ze względu na to że przyrodni bracia oraz kilka innych osób chcieli pokusić się o zdobycie władzy na Litwie. Dodatkowo Władysław musiał zmierzyć się z wrogością księstwa moskiewskiego raz zakonu krzyżaków. W momencie kiedy obejmował on władzę powierzchnia Wielkiego Księstwa Litewskiego wynosiła prawie milion tysięcy kilometrów kwadratowych. Jagiełło zdawał sobie sprawę jak duża jest polityczna waga przyjęcia przez Litwę chrztu. Chrystianizacja bowiem miała by przede wszystkim wpływ na umocnienie autorytetu władcy wobec prawosławnych poddanych a dodatkowo odebrałaby moralne prawo do podbijania Litwy przez krzyżaków, którzy cały czas głosili iż powodem ich obecności nad Bałtykiem jest konieczność nawracania pogańskich społeczności Litwińskich. Jagiełło walczyć musiał z krzyżakami, Kiejstutem, jedną z ważniejszych jego decyzji było podpisanie sojuszu z tatarami. Cały ten czas Jagiełło był jednak tylko i wyłącznie księciem litewskim. Jednak w momencie kiedy na tronie Polski zasiadła jedenastoletnia Jadwiga Andegaweńska postanowiono, że zostanie oddana Jagielle. Przyjął on chrzest, kilka dni później ożenił się z Jadwigą, a następnie rozpoczął się proces chrystianizacji Litwy.

Państwo, które powstało z połączenia Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego stało się największym w całej europie, rzeczpospolita obojga narodów przez długi okres takowy status utrzymywała. Jagiełło rozpoczynał przygotowania do rozprawienia się z zakonem krzyżackim, który cały czas zajmował zdobyte nad Bałtykiem ziemie pruskie, polskie oraz żmudź, która należała do Litwy. Wojna z zakonem rozpoczęła się w roku 1409 gdzie pierwszy cios oddali krzyżacy, zajmując szereg kolejnych przygranicznych miast w państwie polskim, między innymi Bydgoszcz. Dnia 15 lipca 1410 roku wszystko miało się jednak zmienić. Na polach w okolicach Grunwaldu stanęły na przeciwko siebie dwie ogromne i potężne armie, jednak to ta, która prowadzona była przez Jagiełłę zwyciężyła, miażdżąc siłę zakonu i pokazując, że jest on możliwym do pokonania.

Jak podają podania Władysław Jagiełło bardzo częso gościł w opactwie łysogórskim. Ja wynika z relacji podawanych przez Jana Długosza ilekroć król przybywał do położonego tutaj sanktuarium świętokrzyskiego zatrzymywał się w Słupi. Dalszą drogę już jako pielgrzym pokonywał na własnych nogach, stąd też trakt tren nazwany został mianem drogi królewskiej. Przy drodze tej, u samych stóp Łysicy znajduje się tajemniczy posąg wykonany z kamienia, który zwany jest pielgrzymem. Figura ta przedstawia klęczącego mężczyznę, z rękami, który składa ręce do modlitwy i odziany jest w długi płaszcz. Jedna z legend mówi, że pewnego razu kiedy Jagiełło odwiedził te miejsce zakonnicy pokazywali mu relikwie świętych, król z ciekawości chciał dotknąć jednej za co został ukaranym, jego ręka stała się bezwładną. Dopiero w momencie odprawienia pokuty i dłuższej modlitwie król wyzdrowiał. Na pamiątkę tego momentu natomiast postanowił ufundować właśnie tą figurę. Jeszcze według innej legendy jest to pyszny i zuchwały rycerz, który zamieniony został w głaz. Przesuwa się on jednak każdego roku o odległość ziarnka piasku. W momencie kiedy dojdzie na szczyt łysej góry nastąpi koniec świata.

Po rozgromieniu krzyżaków pod grunwaldem Jagiełło odbył dwuletnią podróż tryumfalną po rozległych i ciekawych terytoriach litewskich od żmudzi aż po Czerkasy. Podczas tej wyprawy zawarł on układ z Zygmuntem luksemburskim na mocy, którego w zamian za pożyczkę pieniężną król polski otrzymał w zastaw trzynaście miast na Spiszu. W wieku piętnastym pomiędzy polską i Litwą powstała unia horodelska, która potwierdzała wspólnotę obu tych państw. Za udział w walkach z zakonem i uznanie królewskich potomków następcami tronu Jagiełło przyznał szlachcie szereg przywilejów. Znaczenie wzrósł wtedy też autorytet rzeczpospolitej obojga narodów w całej europie. Na wielkim soborze biskupów i o uczonych świeckich, który odbywał się w Konstancji odrzucono oskarżenia, które wysnuwał zakon twierdzą że Litwa jest pogańską i zakazano im powracania do tego raku. Jagiełło niestety nie wykorzystał w pełni wygranej nad krzyżakami, cały czas ich potęga była naprawdę ogromną i stanowili oni ciągłe zagrożenie dla narodu polskiego oraz jednocześnie litewskiego.

Obecnie jest to jedno z najpopularniejszych drzew, a dokładniej dębów w Puszczy Białowieskiej, nawet pomimo tego, że drzewo to już jest spróchniałym i przewróconym od dłuższego czasu. Pod nim jednak miał rzekomo przesiadywać Władysław Jagiełło przed łowami, które zorganizowano na czas przed wyprawą grunwaldzką. Drzewo tak naprawdę nie miało jednak więcej niż czterysta pięćdziesiąt lat, więc raczej byłoby to nie możliwe, aby Władysław Jagiełło mógł pod nim siedzieć, legenda ta jednak przyciąga wielu zainteresowanych turystów.