Zimna wojna

Mianem zimnej wojny zwykło się nazywać stan napięcia oraz rywalizacji na podłoży politycznym i ideologicznym, który miał miejsce pomiędzy ZSRR, a państwami kapitalistycznymi na czele z USA. Zimnej wojnie towarzyszył przede wszystkim aktywny i posunięty wyścig zbrojeniowy, który spowodowany był brakiem wzajemnego zaufania pomiędzy poszczególnymi państwami i brak widocznej przewagi sił po jednej ze stron. Szczególnie niepokojące dla zachodniej części świata były ideologiczne poglądy komunizmu, który dążył do rozpętania ogólnoświatowej rewolucji i poszerzenia zasięgu terytoriów, co mogło grozić kolejnym konfliktem. Głównie USA oraz ZSRR zbroiły się na potęgę produkując broń masowego rażenia, nuklearną oraz jądrową, kiedy jej wykorzystanie w tamtych czasach miałoby nieprzewidywalne skutki, możliwe jest, że dzisiejszy świat wyglądałby całkowicie inaczej, jeśli w ogóle dałoby się dalej na nim żyć. Okres zimnej wojny to lata po zakończeniu drugiej wojny światowej przez wiele, wiele kolejnych lat, można powiedzieć nieoficjalnie że do ostatnich okresów wieku dwudziestego.

Historycy umownie przyjmują, że zimna wojna rozpoczęła się w roku 1946, kiedy to rozpadła się koalicja antyhitlerowska i miejsce miało ustanowienie w europie środkowej wyłącznej strefy wpływ sowietów, aż do momentu kiedy upada ZSRR, w czasie jesieni ludów w roku 1989. W całym tym właśnie okresie konfrontacja pomiędzy dwoma supermocarstwami przybierała różne formy i toczyła się na wielu płaszczyznach, głównie wojskowej, ale także ideologicznej, gospodarczej oraz psychologicznej. W każdym z tych krajów widoczna była daleko posunięta propaganda społeczna. Obecnie uważa się że jednym z najbardziej istotnych elementów pod względem technologicznym był trwający cały czas wyścig zbrojeń, gdzie zaliczymy zbrojenia kosmiczne oraz wyścig o dostanie się do kosmosu. Część historyków uważa, że początkiem konfliktu zwanego zimną wojną było słynne wystąpienie Churchilla, który stwierdza, że wszystkie znamienite stolice państw europy środkowej, w tym warszawa znajdują się obecnie w strefie sowieckiej, są poddanymi, w różnych formach, przede wszystkim wpływom sowieckim i daleko posuniętej propagandzie. USA w czasie tym zaczęła organizować liczne międzynarodowe pakty militarne, budowała sieci amerykańskich baz wojskowych w okolicach ZSRR, udziela pomocy wojskowej oraz ekonomicznej państwom, które zagrożone były przez agresję komunistów, pomagała w odbudowaniu europy zachodniej na mocy paktu Marshalla, który opierał się na wpompowywaniu w stary kontynent ogromnej ilości pieniędzy. Gdyby w czasie tym polska nie znajdowała się pod rosyjską władzą, z pewnością pieniądze by otrzymała, pomoc jednak została odrzucona przez komunistyczne władze.

Doktryna ta dotyczyć miała przede wszystkim polityki zagranicznej prowadzonej przez stany zjednoczone ameryki, która sformułowana została przez ówczesnego prezydenta, właśnie hardego Trumana w marcu roku 1947. Głosiła ona przede wszystkim że USA powinno pomagać narodom, które próbują przeciwstawić się zewnętrznym presjom, czy też próbom przejęcia realnej władzy przez sowietów i związek radziecki. Nie było to może powiedziane wprost, lecz doktryna odnosiła się właśnie do ZSRR, nie na darmo nazywano ją także doktryną powstrzymania związku radzieckiego.

Plan Marshalla był stworzonym w czasie zimnej wojny konceptem, który opierał się o program gospodarczy dla europy. Chodziło w nim o pomoc USA dla starego kontynentu, który miał pomóc podnieść się po stratach wojennych oraz odbudować gospodarkę europejskich państw. Sama nazwa pochodzić będzie od nazwiska ówczesnego sekretarza stanu ameryki, a mianowicie Grzegorza Marshalla, który swą koncepcję zaprezentował w połowie roku 1947. Na konferencję tą zaproszone zostały wszystkie z europejskich państw. Najwięcej pieniędzy otrzymała kraje takie jak Francja, Niemcy, wielka Brytania, czy też Włochy. Polska nie skorzystała z pomocy, chociaż mogła i z pewnością otrzymałaby wiele funduszy zapomogowych, jednak władze komunistyczne z kierownictwem w samej Moskwie nie zgodziły się na przyjęcie pieniędzy od zachodniej części świata. Paradoksem jest jednak fakt, że w późniejszym okresie i tak zaciągane były kredyty na miliardy dolarów właśnie u Amerykanów. Pomoc udzielana przez USA nie kończyła się jednak na samych środkach finansowych, ale także na towarach codziennego użytku, materiałach budowlanych, surowcach, technologii i wielu, wielu innych, które miały doprowadzić do podźwignięcia się wszystkich z sektorów gospodarczych i ich dalszego rozwoju. Działania USA z pewnością nie były bezpodstawnymi. Pomoc w umocnieniu europy i znalezienie tam silnych sojuszników było na rękę amerykanom, którzy w czasie zimnej wojny musieli przeciwstawiać się drugiemu supermocarstwu jakim było właśnie ZSRR.

Traktat brukselski – Podpisanie tego traktatu z pewnością było uwarunkowanym przez trwającą na świecie zimną wojnę oraz wyścig zbrojeń. Sam traktat składał się z dziesięciu artykułów i podpisany została przez wielką Brytanię, Belgię, Francję, Holandię oraz Luksemburg, gdzie był on pierwszym w europie po zakończeniu drugiej wojny światowej, który dotyczył kwestii obronności. Przetarł on między innymi ścieżki organizacji, która powstała rok później, a mianowicie NATO. Oprócz spraw, które dotyczyły bezpośrednio bezpieczeństwa poruszał on także kwestie czysto socjalne oraz ekonomiczne jednocześnie.

Kryzys berliński powiązany jest bezpośrednio z zakończeniem drugiej wojny światowej, przegraną Niemiec oraz znalezieniem się części tego kraju wraz z Berlinem w radzickiej strefy okupacyjnej. Kolejne lata po zakończeniu wojny powodowały narastanie atmosfery zimnej wojny, która powodowała że współpraca mocarstw była niemożliwą. Jeden z poważniejszych kryzysów wywoła a reforma walutowa, która objęła zachodnie z sektorów Berlina, grożąc między innymi zrujnowaniem całej gospodarki w strefie okupowanej przez sowietów. Reforma walutowa w radzieckiej sferze odbyła się później i była o wiele mniej sprawną od zachodniej, zablokowane zostały między innymi drogi, wstrzymane dostawy żywności, czy też energii, do kapitalistycznych i zachodnich części Berlina. Rozpoczął się w tym momencie właśnie pierwszy z berlińskich kryzysów, który groził wybuchnięcie konfliktów globalnych. Państwa zachodnie jednak nie zdecydowały się na zbrojną interwencję, ale podjęły wysiłek połączenia obu sektorów poprzez powietrzne mosty, którymi zaopatrywano miasto w niezbędne dostawy. Blokada Berlina trwała przez prawie rok i oznaczała całkowity podział miasta tak zwaną żelazną kurtyną, która obalona została dopiero w 1989 roku.

Układ Warszawski – Dokładniejsza nazwa tego tworu, to układ o przyjaźni, współpracy oraz pomocy wzajemnej. Był to związek wojskowy, w który zaangażowane zostały państwa środkowej europy oraz wschodniej, które znajdowały się pod władzą oraz wpływami ZSRR. Członkami tego paktu był ZSRR, PRL, Rumunia, Węgry, Bułgaria, Czechosłowacja, Albania, oraz NRD, czyli wszystkie z komunistycznych państwa ówczesnej europy, poza wyłączeniem Jugosławii. Członkowie warszawskiego układu mieli bronić się nawzajem w momencie przypadku niespodziewanej agresji ze strony świata zachodniego i kapitalistycznego.