Allozaur

Allozaur zaliczany będzie do rzędu teropodów, który żył w okresie jurajskim około sto pięćdziesiąt milionów lat temu. Nazwa w języku greckim oznaczała będzie innego jaszczura. Pierwsze ze szczątków, które z całą pewnością przypisać będzie można temu gatunkowi odnaleźć udało się w wieku dziewiętnastym, w latach siedemdziesiątych tegoż wieku zostały natomiast dokładnie opisane. Allozaur jest jednym z pierwszych dobrze poznanych przez nas teropodów, z tego też powodu przez długi czas był on mocnym obiektem zainteresowań kręgów spoza dziedzin paleontologicznych i do dzisiaj występuje jako wiodący dinozaur w filmach oraz dziełach sztuki. W czasach kiedy żył, był jednym z większych dwunożnych drapieżników, charakteryzujących się przede wszystkim wielką czaszką i ogromną szczęką. Przeciętny wzrost alozaurów wahał się w okolicach dziewięciu metrów, jednak odnajdywane fragmentaryczne szczątki sugerowały będą, że mógł on osiągać nawet kilkanaście metrów. Podobnie jak inne teropody posiada potężne tylne kończyny, gdzie przednie w porównaniu z nimi wydawały będą się co najmniej niepozorne. Aby ciało umiało utrzymywać się w równowadze potrzebny był długi i także dobrze obciążony ogon, który jednocześnie służył jako wyśmienita broń w starciach z innymi zwierzętami.

Pierwsze odkrycia i dokładnie badania alozaura były utrudnione przede wszystkim z powodu wojen o kości, które odbywały się pod koniec wieku dziewiętnastego, pierwsza z opisanych w trakcie tego konfliktu skamieniałość była nabyta przez jednego z archeologów od ludności miejscowej. Pochodziła ona ze stanu kolorado z okolicach parku Middle. Mieszkańcy tamtych terenów uważali, że kości te to skamieniałe kopyta koni. Archeolog natomiast przesyła swoje znalezisko do badań, gdzie zidentyfikowane zostaje one jako część kręgu ogonowego i wstępnie przypisane do jednego z europejskich rodzajów dinozaurów, później jednak uznano, że odkrycie te będzie zasługiwało na całkowicie osobny rodzaj. Allozaur opisany zostaje w roku 1930 w oparciu o niewielki i niekompletny zbiór kości szkieletu, który zawierał między innymi trzy kręgi, element żebra, kość stopy i prawą kość ramienną, która okazała się jednym z najbardziej przydatnych elementów. Dwóch archeologów zaczęło rywalizować pomiędzy sobą co do odkrycia kolejnych szczątków. Jako, że pracowali w pośpiechu niedokładnie śledzili poczynania konkurencji. Kolejne znaleziska odnajdywano w Wyoming i wielu innych miejscach na terenie ameryki północnej. Późniejsze badania utrudniała między innymi szeroka gama nazw, które wprowadzane były w lakonicznych opisach kolejnych z badaczy, którzy nadawali jednemu gatunkowi różne nazwy, wszystko było więc nieusystematyzowane i chaotyczne. Kolejne odkrycia i skojarzenie faktów dały jednak pozytywne efekty.

Jednym z bardziej popularnych znalezisk dotyczących alozaura w obecnym czasie było odkrycie w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku tak zwanego Wielkiego Ala, czyli szkieletu tego zwierzęcia prawie całkowicie kompletnego. Zachowany szkielet po rekonstrukcji posiada osiem metrów wysokości, był to więc osobnik jak najbardziej przeciętny, dzięki temu odkryciu udało się jednak dokładnie ustalić wiele cech tego właśnie zwierzęcia. Kilkanaście kości zwierzęcia było złamanych, inne nosiły natomiast ślady infekcji, co mogło być jednym z powodów śmierci. Schorzeniami dotknięte były między innymi żebra, kręgi oraz kości stopy.

Czaszka oraz jednocześnie zęby alozaura były umiarkowanej wielkości. Ocenia się obecnie, że długość czaszki u osobników o średniej wielkości wynosić mogła niecały metr. W każdej z kości podszczękowych znajdowało się pięć zębów, zaś w każdej kości szczękowej do około siedemnastu, ich liczba jednak nie odpowiadała dokładnie rozmiarowi samych kości. Zęby stawały się krótsze oraz węższe im bliżej tyłu szczęki były umiejscowione, wszystkie z nich posiadały jednak zaostrzone krawędzie. Zęby jednak łatwo wypadały, dla alozaura nie było to problem, gdyż zastępowane były kolejnymi, powoduje to, że są to skamieniałości jak najbardziej pospolite. W okolicach oczu znajdowała się para charakterystycznych rogów, które stanowiły przedłużenie kości łzowych, zróżnicowane były one jeśli chodzi o rozmiar oraz sam kształt. Wzdłuż kości nosowej natomiast biegły dwa grzebienie prowadzące do rogów. Różki najprawdopodobniej pokryte były swojego rodzaju pochwą, dzięki czemu mogły pełnić różne funkcje, chronić przed słońcem, stanowić ozdobę, czy też broń w czasie walki z przedstawicielami tego samego gatunku. Jeśli chodzi o wnętrze kości łzowych to znajdowały się w nich specyficzne wgłębienia, które jak podają hipotezy mogły mieścić gruczoły solne. Kości szczękowe natomiast posiadały zatoki szczękowe, które wykształcone były o wiele lepiej niż u innych przedstawicieli rodziny teropodów, co może mieć bardzo bliski związek ze zmysłem węchu tychże właśnie specyficznych zwierząt.

Allozaur posiada budowę, która jest jak najbardziej typowa dla większych z teropodów, przede wszystkim masywna czaszka, która osadzona jest na krótkiej szyi i długi ogon pomagający utrzymać równowagę oraz oczywiście zredukowane przednie kończyny. Najlepiej poznany z gatunków tego dinozaura mierzy przeciętnie dziewięć metrów, największe z okazów mogły jednak mieć około kilkunastu. Jeśli chodzi o same dane wagowe ich oszacowanie tak jak w przypadku innych dinozaurów jest trudne, mówić będzie się jednak, że osobnik średniej wielkości mógł posiadać niespełna jedną tonę. Kilka olbrzymich okazów przypisywanych właśnie alozaurowi w rzeczywistości może być zaliczane do przedstawicieli innego rodzaju. Istnieje bowiem wiele blisko spokrewnionych gatunków.

W szerokiej gamie publikacji naukowych allozaur opisywany będzie jako dinozaur, który poluje stadnie. Pomimo tego faktu, sugeruje się, że przejawiały one wobec przedstawicieli własnego gatunku agresywne zachowania. Naukowcom udało się zauważyć, że wspólne polowania na wspólną ofiarę będzie miało miejsce, jednak dla kręgowców jest bardzo rzadkie, także dla tych współczesnych, współpraca miejsce miała więc okazjonalnie. Zamiast tego będą one typowo terytorialne, zabijają oraz zjadają przedstawicieli swojego gatunku, którzy znajdywali się nie na sowim terytorium.

Allozaur uważany jest od dłuższego już okresu za drapieżnika bardzo aktywnego, który miał możliwość polowania na grubszą zwierzynę. Zarówno upodobał sobie polowanie na zauropody, oprócz tego żywił się jednak także martwymi osobnikami, o czym będą świadczyły ślady zębów na kościach oraz gubione w okolicach szczątków alozaurów zęby należące właśnie do nich. Istnieją również dowody ataków na o wiele większe gatunki. Allozaury posiadały naprawdę ogromne szczęki, które mogły się rozwierać na szerokość prawie metra, umożliwiało im to zmieszczenie do paszczy naprawdę ogromnych elementów oraz kawałów mięsa. Jedna upolowana zdobycz pozwalała przeżyć alozaurowi przez następne kilka tygodni, kiedy nie musiał przejmować się brakiem pożywienia. Allozaur przeważnie polował z zasadzki, kamuflując się przed swoją ofiarą.