Władysław łokietek za czasów swojego młodego życia nie czynił żadnych wyraźniejszych kroków, które zapowiadałyby niezwykle rozbudowana karierę monarszą. Urodził się w czasie jednego z największych rozdrobnień rzeczpospolitej, kiedy poszczególne jej części znajdowały się w rękach drobniejszych magnatów, tak naprawdę w czasie tym nie można było mówić o obecności na mapach polski jako takiej. Łokietek pomimo swoich początkowych porażek staje się jednak władcom, któremu wyjątkowo w łatwy sposób przychodzi zdobywanie pod panowanie kolejnych ziem oraz zjednywanie sobie nowych sojuszników, dzięki czemu bardzo szybko powiększa terytorium wpływów, powoli, lecz skutecznie doprowadzając do ponownego powstania rzeczpospolitej. Jeśli chodzi o sam jego przydomek, łokietek, nazywany był tak już za czasów swojego życia, co wiązać będzie się bezpośrednio z jego nie za wysokim wzrostem, było po prostu niski, jeśli porównamy jego wzrost z miarą innych ludzi mu ówczesnych. Można jednak powiedzieć że był za to wielki sercem oraz duchem, co pozwoliło mu na odniesienie wielu sukcesów.
Jeszcze za życia swojego ojca, Przemysła drugiego. Łokietek bierze ustawiony przez rodziców ślub z Jadwigą, która była córką Bolesława pobożnego. Co do dokładniejszego określenia samego momentu, w którym zdarzenie to miało miejsce będą istniały różnorodne koncepcje pomiędzy samymi historykami. Pierwsza z nich zakłada, że do ślubu dojść miało, jeszcze za czasów kiedy żył właśnie Bolesław pobożny, najpóźniej mogło to być więc w roku 1279. Inne z koncepcji podają jednak, że ślub odbył się grubo po jego śmierci nawet w okolicach roku 1290. Dokładne ustalenie daty jest jednak niemożliwe z powodu nieścisłości, które występowały będą w zachowanych z tamtego okresu dokumentach oraz przesłaniach ustnych i opowieściach.
Wiadome było dla większości magnatów, że po śmierci Przemysła II jego miejsce zająć powinien Władysław i objąć pieczę nad wielkopolską oraz Pomorzem, w czasie tym był on już księciem kujawskim. Nie bez znaczenia w tym przypadku będzie fakt szczerej niechęci łokietka do narodku niemieckiego, którzy byli uznawani powszechnie za głównych sprawców jednej z największych zbrodni ludobójczej tamtego okresu. Pomimo faktu znalezienia innego testamentu Przemysła, który miał przepisywać ziemię oraz władzę innemu spadkobiercy, to głos decydujący należał jednak mimo wszystko do możnowładców. Od momentu tego jednak zaczynają się kłopoty, gdyż całkowite zdobycie dziedzictwa po zmarłym władcy w cale do łatwych nie należało. Do wielkopolski między innymi zaczęły napływać wojska z Brandenburgii, które zajmowały po kolei jedne z najważniejszych okolicznych dzielnic. Oprócz tego na Pomorzu o władzę cały czas stara się walczyć jeden z bratanków łokietka. Ostatecznie do wojny jednak nie dochodzi, gdyż łokietek akceptuje zabory brandenburskie, a z bratankiem dochodzi do bezpośredniego porozumienia. Trudniejsza sprawa miejsce ma jednak z innym prawowitym spadkobiercą, o którym zapis znajduje się w testamencie. W końcu jednak i tutaj dochodzi do układu, gdzie Władysław zgadza się na oddanie dosyć dużej części ziemi i ustanawia go swoim następcą, w przypadku bezdzietnej śmierci. Układ ten nie załatwia jednak wszystkich ze spornych spraw, zgłasza jeśli chodzi o fakt pojawienia się na świecie męskich potomków łokietka. Rządy na wielko polszczyźnie nie należały do udanych. W całym kraju zaczęli szerzyć swoją działalność bandyci, a oprócz tego coraz silniejsza stawała się wewnętrzna opozycja przeciwko księciu.
Zagrożenie dla władzy łokietka przychodzi z całkowicie niespodziewanej strony. Mianowicie, król czeski postanawia, że całkowicie rozprawi się z polskim księciem. Pod koniec wieku trzynastego dochodzi do zawarcia umowy, na mocy której łokietek zobowiązuje się do złożenia ponownie hołdu lennego, w zamian za co miał on otrzymać czterysta grzywien oraz ośmioletnie dochody z kopalń, które znajdowały się w okolicach Olkusza. Warunków tejże umowy łokietek jednak nie dotrzymuje, wobec czego jeszcze w tym samym roku zorganizowana zostaje wyprawa zbrojna, w wyniku której łokietek uchodzi z kraju. Dokładne miejsce jego pobytu w pierwszych latach jest nie znane, według tradycji miał jednak znaleźć się w Rzymie.
Od momentu ucieczki z terenów polskich do koronacji na króla Władysława łokietka mija kilkanaście lat. Przez okres ten jednak udaje mu się odzyskać i przejąć najważniejsze z ziem i doprowadzić do ich zjednoczenia. Łokietek uznając, że przychodzi odpowiedni moment zaczyna starania o otrzymanie papieskiej zgody na koronację. Jego polityka w tejże mierze była cały czas bardzo aktywnie wspierana między innymi przy jednego z arcybiskupów. O sprawie koronacji zdecydowano ostatecznie podczas tak zwanego wiecu możnych i rycerstwa, który miejsce miał w roku 1318, gdzie przygotowana została specjalna suplika z sporządzoną prośbą do papieża. Do Rzymu wraz z dokumentami wysłany został jeden z bardziej bliskich papieżowi polskich biskupów. O pomyślnym załatwieniu wszystkich spraw zadecydowała z pewnością sprawa zamiany naliczania świętopietrza na polskich terenach, które miały być o wiele korzystniejsze dla stolicy apostolskiej. Zgoda wydelegowana została w końcu w roku 1319 w sierpniu, a w styczniu następnego roku, na katedrze w Wawelu Władysław Łokietek zostaje koronowany na polskiego króla. Miejsce koronacji, czyli Kraków, zastępuje Gniezno, wybrane zostało z całą pewnością z powodu nacisków, które wywierała kuria papieska. Od tego momentu zaczynają się bardzo ważne lata dla polityki nowego króla. Jest tak między innymi, gdyż rozpoczyna się w Polsce sąd papieski, który miał ostatecznie rozsądzić konflikt dotyczący zaboru Pomorza przez krzyżaków. Proces kończy się sukcesem dla polskiej strony, nakazuje bowiem zwrócenie zagarniętych ziem przez krzyżaków oraz wypłatę odszkodowania w wręcz astronomicznej sumie.
Władysław łokietek umiera na początku marca w roku 1333 znajdując się na zamku wawelskim – tam też zostaje pochowany. Posiadał on z małżeństwa z Jadwigą sześcioro dzieci, tyle jest przynajmniej oficjalnie znanych. Najstarszym dzieckiem łokietka była córka Kunegunda. Rok później rodzi się już jednak syn Stefan. Kolejny potomek do Władysław, który imię dziedziczy bezpośrednio po ojcu, dwaj synowie ci umierają jednak w bardzo młodym wieku. Potomkiem łokietka, który będzie każdemu bardzo dobrze znany jest Kazimierz, zwany Trzecim Wielkim, ostatni król polski z dynastii Piastów.
Jednoznaczna ocena Władysława łokietka z całą pewnością będzie dosyć trudna. Z jednej strony wytrwale dążył on do postawionego przed sobą celu, a mianowicie zjednoczenia polski. Nie przychodziło mu to jednak z łatwością, nierzadko pomagało w tym szczęście. Nie wiadomo, czy gdyby niespodziewane i następujące szybko po sobie zgony kolejnych władców, czy nie pozostałby do końca życia po prostu księciem malutkiego regionu. Z drugiej jednak strony, gdyby nie jednak jego rządy polska nigdy nie zjednoczyłaby się ponownie oraz nie odzyskała swojej świetności, która została utracona wiele lat wcześniej. Duże zasługi posiadał jednak jego ojciec, którego zaradna polityka spowodowała, że łokietek posiadał naprawdę duże rezerwy pieniężne, dzięki czemu mógł w sposób dyplomatyczny załatwiać wiele najważniejszych problemów.