Judaizm

Judaizm to jedna z religii monoteistycznych, której okres kształtowania przypadł już na czas dwóch tysięcy lat przed naszą erą. Z tego też powodu judaizm jest najstarszą obecnie religią monoteistyczną i jednocześnie pierwszą z religii Abrahama. Wyznawcy judaizmu znajdują się na całym świecie, są to przede wszystkim Żydzi, zamieszkujący głównie USA oraz Izrael. Podstawą wiary judaistycznej będzie uznanie jednego Boga, którego charakteryzuje kilka kolejnych cech. Jest On przede wszystkim osobowy, niepodzielny, bezcielesny, wieczny i przedstawiany jako byt niematerialny. Oprócz tego uchodzi on za stwórcę świata, który jednocześnie cały czas posiada aktywną ingerencję w jego losy, sprawuje niejako pieczę oraz opiekę nad wszystkimi ludźmi. Wyznawcy judaizmu uważają się za naród wybrany, gdyż to z nimi właśnie Bóg zawrzeć miał przymierze, które obiecywało ochronę oraz pomoc w zamian za przyporządkowanie się jego nakazom. Judaizm jako najstarsza z religii monoteistycznych, które trwają niezmiennie do dziś dawała podwaliny pod kolejne wierzenia, między innymi chrześcijaństwo. Sami Żydzi jednak odcinają się od wiary chrześcijańskiej nie uznając Jezusa za obiecanego mesjasza, który miał przyjść na ziemię i zbawić ludzi wierzących.

Religia judaistyczna wywodziła będzie się z wierzeń ludów hebrajskich, które wchodzić mogły w skład plemion koczowniczych przybyłych zza Eufratu na tereny dzisiejszego Izraela oraz Palestyny. Przechowywali oni tradycję o wędrówce Abrahama, który uznawany jest za jednego z najważniejszych przodków oraz tego, który zawarł w imieniu Izraelitów przymierze z Bogiem obiecując samemu Abrahamowi liczne potomstwo i władanie w ziemi obiecanej. Znakiem tego przymierza stało się obrzezanie, które do dzisiaj stosowane jest przez judaistów. Również przekazywane były tradycje dotyczące potomków samego Abrahama. Według historyków zależność pomiędzy wierzeniami hebrajczyków, a kultem egipskiego boga Atona świadczyć będą mogły o tym, że lud ten ulegać zaczął monoteistycznej doktrynie wprowadzonej w królestwie Egiptu, czy też według innych to właśnie sam judaizm mógł zainspirować Egipcjan. W obu przypadkach jednak zakładało będzie się silne więzi pomiędzy Egiptem, a Hebrajczykami oraz w różny sposób łączy się powstanie kultu Atona oraz Boga Jahwe. Centralizacja całego kultu miała miejsce w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą z ręki króla Salomona, który wybudował świątynię jerozolimską. Po jego śmierci jednak królestwo rozpada się na dwie części, Izrael oraz Judę. W obu tych środkach kapłani spisywali własne prawe oraz doktryny religijne, które stały się następnie trzonem całej hebrajskiej biblii oraz Starego Testamentu chrześcijan. Kolejny etap w rozwoju religii to judaizm świątynny, który miał miejsce w czasie niewoli babilońskiej, jego następcą jest judaizm rabiniczny.

We współczesnej religii żydowskiej wyróżnić będziemy mogli kilka różnych i bardziej charakterystycznych odłamów judaizmu. Główną z nich jest judaizm ortodoksyjny, który będzie opierał się na pełnym stosowaniu wszystkich wywodzących się jeszcze ze starożytności praw, które mają ogromny wpływ na codzienne życie. Kolejna odmiana to judaizm postępowy, zwany także reformowalnym, który powstał w Niemczech w roku dziewiętnastym, zapoczątkowany przez reformę liturgiczna. Oprócz tego wyróżnić można także judaizm konserwatywny, który będzie bardziej opierał się na korzeniach tejże wieloletniej religii.

Rozwój judaizmu postępowego, czy też reformowanego miejsce ma w Niemczech w wieku dziewiętnastym. Zostaje zapoczątkowany przez reformę liturgiczną, którą przeprowadza w roku 1810 jeden z rabinów, wprowadzając między innymi hymny w języku niemieckim, krótsze modlitwy oraz muzykę organową. Widać tutaj wyraźne różnice od judaizmu rabinicznego, przede wszystkim jeśli chodzi w uznaniu prawa żydowskiego za historyczne i podlegające reformom, przy uwzględnieniu równouprawnienia kobiet w liturgii oraz wprowadzeniem dowolności przestrzegania bardzo rygorystycznych przepisów koszerności jedzenia oraz obchodzenia szabatu. Wszystkie te reformy mają na celu ułatwienie funkcjonowania Żydów w społecznościach nowoczesnych. Nurt ten nie wymaga także wiary w samego Boga, ma na celu głównie podtrzymywać tradycję żydowskie. Nurt ten porzucił całkowicie tradycje mesjanistyczne uznając Żydów za grupę wyznaniową, a nie za odrębny lud. Społeczność ta posiada już kilkowiekową historię, jednak w Polsce dopiero od kilku lat posiada swojego rabina od momentu zakończenia drugiej wonny światowej. Wyznawcy tejże odmiany judaizmu podobnie jak wyznawcy judaizmu mesjanistycznego przez ortodoksyjnych oraz tradycyjnych Żydów odtrącani są i uznawani za tych, którzy zbłądzili i zeszli z właściwej drogi wiary. Tak naprawdę jednak coraz trudniej znaleźć jest prawdziwie ortodoksyjnych Żydów stosujących wszystkie z zaleceń prawa oraz wiary, gdyż w dzisiejszych czasach jest to praktycznie niemożliwe.

Prawo w przypadku judaizmu będzie posiadało bardzo silny wpływ na regulację życia wyznawców w sposób tak szczegółowe, że trudno jest oddzielić wyznawanie religii od codziennych zajęć. Podstawa prawa religijnego jest tutaj przede wszystkim Pięcioksiąg Mojżesza, inaczej zwany także Torą. Wyróżnić możemy tutaj ponad sześćset przykazań, trzysta nakazów oraz prawie czterysta zakazów, spełnianie ich wszystkich musi być więc naprawdę bardzo trudne. W dzisiejszych społecznościach żydowskich jednak większość tych zasad jest odrzucana, opierają się oni głównie na dekalogu oraz tych, które najmocniej zakorzeniły się w kulturze żydowskiej.

Brit mila w dosłownym tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznaczało będzie słowo przymierza. Określenie to stosowane jest przez judaistów do określenia rytuału obrzezania, czyli włączenia osobnika płci męskiej do społeczności religijnej Żydów. Akt obrzezania dokonany musi być przez kapłana o specjalnej randze, a mianowicie mohela. W przypadku dzieci z rodzin żydowskich miejsce mieć musi ósmego dnia po narodzeniu w synagodze. Dziecko kładzione jest na specjalnym fotelu obrzezań, a mohel zajmuje się usunięciem napletka. W ceremonii tej z reguły udział brali będą także zaproszeni gości (głównie krewni oraz przyjaciele). W przypadku osób, które nie przeszły obrzezania w dzieciństwie i wszystkich tych, które zmieniły wiarę na judaistyczną obrzęd będzie ograniczał się jedynie do symbolicznego przekłucia napletka. Podobnie postępowało będzie się w przypadku chłopców obrzezanych z przyczyn medycznych, czy też kiedy obrzezanie zostało wykonane przy naruszeniu któregoś z rytualnych przepisów.

Bar micwa to kolejny w życiu każdego Żyda obrzęd po obrzezaniu, który miejsce ma w wieku kilkunastu lat i będzie oznaczał wprowadzenie do społeczności żydowskiej i uznanie za pełnoletniego wobec prawa. Pierwszego dnia po ukończeniu trzynastu lat chłopców uznawało będzie się za dorosłych, czyli takich, którzy zdolni są przestrzegać nakazów prawa mojżeszowego. Od tego momentu stają się oni odpowiedzialni za swoje czyny przed samym Bogiem, a oprócz tego mogą brać także udział w uroczystościach religijnych.