Powojenna historia

Po II wojnie światowej nasz kraj został w rękach Związku Radzieckiego. Działacze komunistyczni na czele z Józefem Stalinem postanowili utworzyć w Polsce własny rząd komunistyczny, który będzie sprzyjał Moskwie, zachowując zarazem pozory niepodległości w kraju na Wisłą. Pomimo oporów podziemia i działań rządu w Londynie nie zdołano zatrzymać ważnych stanowisk w państwie, które zajęli sprzymierzeńcy Radzieckiego imperium, które w podobny sposób opanowało środkową i wschodnią część Europy, formując tak zwany Blok Wschodni. Podział ten utrzymał się źródłem wielu nieporozumień, konfliktów, interwencji zbrojnych czy także zabawnych z naszej perspektywy sytuacji. Należy jednak otwarcie przyznać, że ludziom w tych czasach nie żyło się tak dobrze jak nam dzisiaj, co najprawdopodobniej większość z nas pamięta, młodsi zaś liczne opowiadania usłyszeli od swoich rodziców czy dziadków. Wszystko to składa się na ciekawy, powojenny obraz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w pełni socjalistycznego państwa, w którym głoszona komunistyczna ideologia popierana była przez propagandę i centralnie planowaną gospodarkę. Wszystko to z biegiem lat doprowadziło do upadku państwa, od którego z mapy świata zaczęły znikać ideologie Karola Marksa, Lenina czy Stalina. To dzięki Polsce świat odmienił swoje XX wieczne oblicze.

W czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej mieliśmy do czynienia z gospodarką centralnie sterowaną bądź też centralnie planowaną. Nie sposób nie porównać jej z panującym dziś w naszym kraju wolnym rynkiem. Główną cechą charakterystyczną socjalistycznego systemu gospodarczego były plany inwestycyjne i rozwojowe. Do najbardziej znanych można zaliczyć Plan 3-letni, którego zadaniem była odbudowa kraju do wojnie czy plan 6-letni, na mocy którego powstały zakłady przemysłu ciężkiego. W centralnie planowanej gospodarce to państwo ustalało ceny towarów sprzedawanych w sklepach. Ponadto centralne planowanie nie dopuszczał prywatnej inicjatywy gospodarczej, takiej jak prowadzenie firm. Obawiano się konkurencji, przez co cały potencjał kraju był własnością państwa. Taka forma gospodarki nie sprawdziła się na dłuższą metę, o czym boleśnie możemy przekonywać się do dziś.

Lata 1944-1989 w Polsce to nie tylko system jednopartyjny z PZPR na czele czy centralnie sterowana gospodarka. Jednym z wielu elementów mechanizmu podtrzymującego w Polsce narzucony przez Związek Radziecki ustrój była propaganda. Nie ograniczano się jednak tylko i wyłącznie do demagogii czy licznych, często zabawnych plakatów. Socjalizm, nie tylko w naszym kraju, wytworzył nurt artystyczny i architektoniczny nazywany dziś socrealizmem. Jednym z doskonałych przykładów takiej architektury jest górujący nad Warszawą Pałac Kultury i Nauki. To właśnie ten prezent od narodu rosyjskiego stał się znanym na całą Europę socjalistycznym symbolem. Nurt ten zauważamy jednak także w malarstwie. Obrazy w socrealistycznym stylu, podobnie jak sama socjalistyczna ideologia, wychwalały ciężko pracujących ludzi, tworzących potęgę państwa. Doskonałym przykładem jest obraz „Podaj cegłę” prezentujący codzienny trud pracy w budownictwie. Symboli takich w naszym kraju jest bardzo dużo, mimo niechęci niektórych osób podkreślają one jednak naszą historię, której częścią był ustrój komunistyczny.

Jednym z najważniejszych elementów historii Polski po zakończeniu II wojny światowej były walki pracowników z całego kraju o legalizację wolnych związków zawodowych. Cały ten proces zapoczątkował w naszym kraju ogromne przemiany, które dotknęły następnie cały blok państw socjalistycznych. Wszystko zaczęło się w symbolu walki z komunizmem jakim jest stocznia w Gdańsku. Tam robotnicy prowadzeni przez Lecha Wałęsę, Annę Walentynowicz czy Andrzeja Gwiazdę domagali się swoich praw do założenia związku. Strajki miały jednak także inne podłoże, jakim były podwyżki cen zatwierdzane przez państwo. Niejednokrotnie powodowało to publiczne demonstracje, które władza uznawała za nielegalne i w zbrojny sposób zwalczała. Jednak siła zjednoczonych ludzi dotarła w 1989 roku, do tego, o co od lat walczono i za co zginęły setki, a może nawet tysiące obywateli naszego kraju.

Mówiąc o czasach socjalizmu w Polsce nie sposób nie wspomnieć o kryzysie jaki dopadł nasz kraj w drugiej połowie lat 70 i trwał praktycznie do 1995 roku, kiedy zaczęto panować nad szalejącą inflacją. Każdy z nas pamięta lub słyszał o czasach, kiedy mimo pustych półek w sklepie ustawiały się przed nimi długie kolejki, a ludzi kupowali to, co było, czyli najczęściej papier toaletowy i ocet. Być może dziś wywołuje to u nas ironiczny uśmiech lecz niewiele osób w tamtym okresie potrafiło żartować. Każdy pracownik dostawał kartki ze swojego zakładu pracy, na których widniała przydzielona mu porcja żywności lub towarów takich jak odzież czy buty. To, co można było zakupić trafiało natomiast do osób powiązanych z aparatem partyjnym. Dlatego też wiele osób zmuszonych było do wstępowania w szeregi PZPR. Pogarszające nastroje społeczne znalazły jednak odbicie w ruchu „Solidarność” i przemówiły głosem obywateli.

Kościół rzymskokatolicki zawsze odgrywał znaczącą rolę w historii Polski. Podobnie było także po drugiej wojnie światowej, kiedy to budynki sakralne uznawano za ostatnie miejsca, których nie dosięga duch socjalizmu. W tym wszystkim w Polakach wytworzyła się olbrzymia więź z przedstawicielami swojej religii. Pierwszym autorytetem komunistycznej Polski wśród osób duchownych był prymas Wyszyński. Jego siłę dostrzeżono już w latach pięćdziesiątych, kiedy został on przez władze zamknięty w więzieniu. Zupełnie inną, równie dużą i ważną rolę odegrał papież Jan Paweł II, którego pielgrzymki i homilie już dziś są ważną treściom dla wielu osób. On swoją osobą przyciągał setki tysięcy wiernych, głosząc im pozbawioną socjalistycznej propagandy prawdę. Ponadto wiele mówiło się też o księżach takich jak Jerzy Popiełuszko, którzy głosząc prawdę poświęcili dla kraju własne życie.

Działania PRL na arenie międzynarodowej były ściśle zależne od zdania Związku Radzieckiego. Dominujące w Bloku Wschodnim państwo by nie dopuścić do wewnętrznych rozłamów utworzyło dwie organizacje międzynarodowe. Pierwszą z nich było nastawione na współprace gospodarczą RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, która działała od 1949 roku aż do rozpadu ZSRR. Polska tak w RWPG jak i w komunistycznym odpowiedniku NATO- Układzie Warszawskim, uczestniczyła od samego początku ich istnienia. Ważną kwestią dla umocnienia siły państwa polskiego było podpisanie z RFN i NRD układów o zachowaniu dotychczasowych granic, które dawały naszemu krajowi jak zapewne wiemy tzw. Ziemie Odzyskane, których obszar wynosił ponad 100 tyś kilometrów kwadratowych. Często dane działania wymuszane były przed naszego wschodniego sąsiada, do czego zaliczyć można interwencję zbrojną w Czechosłowacji w 1968 roku. Ostatecznie wraz z wyborami do sejmu kontraktowego Polska pożegnała się z ważnym zdaniem Rosjan i zaczęła tworzyć swój, własny dyplomatyczny dialog z innymi państwami.