Wojna stuletnia

Termin wojny stuletniej odnosić będzie się do serii ciągnących się za sobą zbrojnych konfliktów, które z małymi przerwami trwały przez czternasty oraz piętnasty wiek i toczone były pomiędzy Anglią i Francją oraz sojusznikami poszczególnych stron. Wojna ta obecnie uważana jest za pierwszą ogólnoeuropejską oraz jednocześnie za najdłużej trwającą w historii walk zbrojnych. Wszystko zaczęło się od śmierci króla Francji oraz ubieganiu się o koneksje aż trzech kandydatów, jednym z nich był król angielski, Edward trzeci. Uważa się, że jest to jedna z głównym pobudek rozpoczęcia wojny. W walkach udział brały przede wszystkim wojska Francji i Anglii, każda z tych stron szukała jednak wsparcia wśród zagranicznych sojuszników. Spowodowało to, że walki toczyły się niezależnie także na terenach szkockich, hiszpańskich, czy też niderlandzkich. Sam termin wojny stuletniej nadany został całym tym wydarzeniom dopiero kilka wieków później, a mianowicie w wieku dziewiętnastym przez grupę historyków zajmujących się badaniem przyczyn i przebiegu tego konfliktu.

Wrogość pomiędzy królestwem angielskim oraz francuskim narastała stopniowo już od początku wieku trzynastego i wiązała się przede wszystkim z posiadaniem przez królów angielskich licznych ziem oraz terenów bezpośrednio na kontynencie europejskim. Największe rozmiary tejże wrogości osiągnięte zostały na przełomie wieku dwunastego i trzynastego kiedy to francuzi na rzecz anglików utracili bardzo dużą ilość ziem. Królowie andegaweńscy nie posiadali statusu suwerenów na swych posiadłościach francuskich lecz władali nimi jako wasale francuskich monarchów. Układ ten potwierdzono pomiędzy Henrykiem trzecim oraz ludwikiem czwartym na mocy traktatu paryskiego, gdzie jego najważniejszym aspektem było potwierdzenie statusu królów Anglii jako wasali, co zmuszało ich do składania hołdu lennego francuskim władcom. Spory toczyły się ciągle z różnych powodów, ich rozognienie miało jednak miejsce ponownie w wieku czternastym, tym razem znowu chodziło o majątek ziemski, a mianowicie Akwitanię i Flandrię. Spór ten nałożył się dodatkowo na ciągłą rywalizację obu stronnictw arystokratów o władzę na terenie samych wysp brytyjskich. W momencie kiedy królowa powróciła do Anglii, Edward drugi musiał abdykować, następnie aresztowano go, a całkowicie tron przepadł w roku 1321. W momencie kiedy młody ambitny król przejął rządy w momencie uzyskania pełnoletniości zaczęły się jego roszczenia w stosunku do Francji, nie tylko jeśli chodzi o jego byłe prawa lenne, ale także za uznania go za sukcesora francuskiej korony.

Jednym z pierwszych etapów wojny stuletniej, była wojna toczącą się w Akwitanii. Ramy czasowe tego konfliktu to rok 1337 aż do roku 1339, kiedy to francuzi rozpoczęli swoje ataki. Zostały one odpartymi, jednak anglikom doskwierał brak wyraźnych posiłków, co groziło ryzykiem kolejnej inwazji francuzów. Na szczęście Brytyjczyków udaje im się porozumieć z władcami terenów niderlandzkich w sprawie udzielenia wojskowego wsparcia w liczbie prawie dziesięciu tysięcy żołnierzy oraz jeszcze kilku tysięcy od ludwika bawarskiego. Wsparcie z pewnością było koniecznym, z drugiej jednak strony ograniczało one już w pewnym stopniu swobodę działań angielskiego króla.

Historia dotycząca dziewicy orleańskiej posiadać będzie w sobie elementy mityczne oraz legendarne, z drugiej jednak strony potwierdzona jest ona przez bezpośrednie historyczne źródła. W roku 1429 na zamku francuskiego następcy tronu zjawia się niepełnoletnia, z ledwością posiadająca szesnaście lat dziewczyna o imieniu Joanna d’Arc. Oświadcza ona, że ukazał się jej sam Michał archanioł w obliczu innych świętych i nakazał jej przepędzenie anglików z francuskich terenów oraz doprowadzenie do koronowania Karola siódmego na francuskiego króla. Władca przydzielił jej ogromną wręcz, składającą się z wielu tysięcy żołnierzy armię i pozwolił jej na poprowadzenie jej do otwartej walki z anglikami. Entuzjastyczne podejście Joanny oraz jej ogromna wiara udzieliły się także pozostałym żołnierzem co pozwoliło między innymi na bohaterskie oswobodzenie orleanu oraz zajęcie Reims, które wcześniej kontrolowane było przez wrogie wojska. Właśnie w tymże mieście Karol siódmy koronuje się na francuskiego króla. Moment ten był z pewnością przełomowym, gdyż to właśnie od niego rozpoczęło się wyzwalanie kolejnych miast spod angielskiej okupacji. W końcu jednak Joanna d’Arc zostaje pojmaną przez Burgundczyków i dostaje się do angielskiej niewoli. Wyrokiem jednego z biskupów zostaje skazaną na śmierć poprzez spalenie na stosie, gdzie głównym powodem winy była jej heretyckość oraz oskarżenie o uprawianie czarów. Wszystko odbyło się dnia trzydziestego maja roku 1431, gdzie sam król Karol siódmy nawet nie fatygował się, aby uwolnić dziewczynę, której zawdzięczał przecież tak wiele.

W momencie kiedy podpisany został kilkuletni rozejm zawarty pomiędzy Francją właśnie Francją oraz Anglią, temu pierwszemu z państw udało się podźwignąć z ruin spowodowanych przez wojnę. Miejsce miała reformacja wojska, zmniejszone zostały obciążenia podatkowe oraz zaczęto likwidować działające na terenie państwa zorganizowane bandy rabusiów. Karol siódmy swoją władzę sprawował przez ponad trzydzieści lat, gdzie ostatnie z lat swoich rządów poświęcał na odbudowanie kraju. W tym samym czasie jego syn przez prawie dwudziestu lat rządził jedną z francuskich prowincji. Zaczął on odsuwać tam od władzy królewskich urzędników i powołał całkowicie niezależny parlament, który sam sprawował władzę, była to więc swojego rodzaju namiastka demokracji. Karol jednak nie tolerował takowej secesji jednej z ważniejszych prowincji i rozpoczął działania, które miały na celu przywrócenie monarszej władzy, jego syn jednak uciekł do Burgundii.

Burgundia była księstwem, które odegrało jedną z bardziej znaczących ról w rolach całej wojny. W czasie trwania całego konfliktu współdziałała ona bezpośrednio z Anglią opowiadając się przeciwko Francji. W pokojowej ugodzie, która podpisana została z francuskim królem, uwolniła się ona od lennej zależności wobec Francji, zaś w wyniku koneksji o charakterze dynastycznym stała się jedną z domen Habsburgów niemieckich, co było zarzewiem kolejnych i długoletnich konfliktów na terenie europy, jednak już o mniejszym zasięgu.

Wojna stuletnia po zakończeniu wszystkich czterech faz jej trwania w końcu osiągnęła swoje apogeum, gdzie górą byli francuzi. W najważniejszych i ostatnich walkach rozgramiali oni anglików, gdzie ostateczna przegrana miała miejsce pod castillon. Skutki całej wojny były daleko idącymi. Podpisane porozumienie było bardzo korzystnym dla francuzów, Anglicy z pewnością nie byli z niego zadowolonymi, jednak udało im się i tak utrzymać bardzo dużą ilość ziem mimo swojej porażki. Wojna ta była wyniszczającą, w czasie jej trwania zginęły dziesiątki, jeśli nie setki tysięcy ludzi, przyniosła ona ogromne straty materialne, a tereny na których się toczyła została całkowicie zrabowane i zniszczone, a ich odbudowa pociągnęła za sobą kolejne i ogromne inwestycje.